Jaarlijks worden naar schatting vijfhonderdduizend tekenbeten opgelopen in de tuin, ook midden in de stad. Uit een analyse van tekenbeetmeldingen via Tekenradar.nl blijkt dat vanuit elke gemeente meldingen uit de tuin komen. Om erachter te komen waar in de tuin hoeveel teken zitten, zoekt Wageningen University dertig tuintekentelteams die van 11 tot en met 19 juni in hun tuin teken gaan vangen.
Op basis van het aantal meldingen van tuintekenbeten via Tekenradar.nl over de afgelopen tien jaar, gaat de gemeente Westvoorne in Zuid-Holland aan kop wat betreft het aantal tuintekenbeten per honderdduizend inwoners. Rozendaal, Schouwen-Duiveland, Terschelling en Westerveld staan op plaats twee tot en met vijf.
Qua totaal aantal meldingen van tuintekenbeten spant de gemeente Groningen de kroon, gevolgd door Schouwen-Duiveland, Apeldoorn, Amsterdam en Ede. Opvallend is dat er vanuit elke gemeente in Nederland tekenbeten uit de tuin worden gemeld. De volledige ranglijst staat op de Tuintekentelpagina van Nature Today.
Bij één op de drie tekenbeten die de afgelopen tien jaar via Tekenradar.nl zijn doorgegeven, wordt aangegeven dat ze in de tuin zijn opgelopen. Met 1,5 miljoen tekenbeten per jaar zouden dan zo’n vijfhonderdduizend tekenbeten in de tuin plaatsvinden. In 28 procent van de gevallen gaat het over tuinen die in het bos liggen, maar heel veel tekenbeten worden midden in de stad opgelopen (zie kaart). In bijna 60 procent van de gevallen wordt de tekenbeet opgelopen bij het tuinieren.
Kaart: tuintekenbeten in de Randstad in de periode 2012 tot en met 2022 (Bron: Tekenradar.nl)
Het is nog volledig onduidelijk waar de teken in de tuin zich bevinden. Zitten ze in het gras? In de borders? In de moestuin? En hoeveel teken zijn er per vierkante meter? De Tuintekentelling van 11 tot en met 19 juni moet antwoord bieden op die vragen.
Van Vliet: “We zoeken vrijwilligers met een tuin, door heel Nederland. Liefst een tuin waar al eerder teken zijn aangetroffen. Wij selecteren de aanmeldingen op type gebied en type tuin. Voor het onderzoek hebben we zo'n dertig tuintekentelteams nodig. De teams krijgen een tekenvangkit en voordat ze daadwerkelijk teken gaan vangen en tellen, krijgen zij instructie van onderzoekers van Wageningen University.” Aanmelden kan tot en met 29 mei via de Tuintekentelpagina van Nature Today.
Ieder team krijgt gratis een tekenvangkit. Deze kit bestaat uit onder andere een wit doek, een pincet, reageerbuisjes met alcohol en een loepje.
“Het witte doek is een variant op de doeken die wij in ons onderzoek gebruiken. Op wit doek kun je de teken goed zien. Het reageerbuisje is voor de gevangen teken. Deze worden met de post naar ons gestuurd. Per type gebied en per type tuin registreren wij hoeveel teken er gevonden zijn en in welk levensstadium de teken zich bevinden.” Met de uitkomsten van het onderzoek verwachten we dat we mensen beter kunnen informeren over de aanwezigheid van teken in de tuin. Hiermee kunnen zij zich beter beschermen tegen de ziekte van Lyme en tekenencefalitis.
Mensen die een tekenbeet hebben opgelopen, kunnen deze melden via Tekenradar.nl. Sinds dit voorjaar kunnen mensen ook wekelijks aangeven of ze wel of niet gebeten zijn zodat we beter kunnen aangeven of de kans op een tekenbeet stijgt of daalt.”
Tekst: Arnold van Vliet, Wageningen University & Research en Hidde Hofhuis, Stichting voor Duurzame Ontwikkeling en Nature Today
Foto's: Tekenradar.nl en Shutterstock
De Tuintekentelling wordt mede mogelijk gemaakt door Pfizer.
We hopen van harte dat je (een beetje) geholpen bent met onze informatie. Stichting Tekenbeetziekten is een ongesubsidieerde vrijwilligersorganisatie en deze website kan alleen maar bestaan bij gratie van donateurs. Jij kunt ervoor zorgen dat deze informatie betrouwbaar en up-to-date blijft door een kleine gift over te maken of ons te machtigen eens of tweemaal per jaar een vast bedrag van je bankrekening af te mogen schrijven. Waarvoor alvast veel dank.
